مهمترین مؤلفه‌های تلاوت معنامحور + صوت
قاری بین‌المللی کشورمان با اشاره به مهمترین و قوی‌ترین مؤلفه‌های تلاوت اثرگذار گفت: مراکزی که می‌توانند در مسیر توسعه موضوع تلاوت اثرگذار و در برپایی محافل، مؤثر باشند، خود را کنار کشیده‌اند.
محمدجواد پناهی، قاری بین‌المللی و پیشکسوت قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به مؤلفه‌های تلاوت اثرگذار بر مخاطب گفت: در این مقوله تاکنون صحبت‌های بسیاری شده است، اما نخستین، مهمترین و قوی‌ترین مؤلفه این است که قاری از اعماق قلب قرآن را بخواند و اینگونه سخنی که از دل براید بر دل هم خواهد نشست.
این مدرس قرآن افزود: همچنین خضوع و خشوعی که در خود قاری ایجاد می‌شود، به طور حتم اثرگذاری‌اش بر روی مستمع بیشتر خواهد بود. در کنار این موارد، قاری باید با آیاتی که تلاوت می‌کند از لحاظ معنا آشنا باشد تا بتواند معنا را با الحان و آهنگ‌های زیبا به شنوندگان منتقل کند تا اثرگذاری تلاوتش بیشتر شود.
اکثر قاریان برآنند قرآن را صرفاً در مقوله هنر ارائه دهند
قاری و مؤذن آستان قدس رضوی با ضروری خواندن آسیب‌شناسی این عرصه گفت: امروز بسیاری از عزیزان ما بیشتر به هنر تلاوت پرداخته‌اند و می‌خواهند قرآن را در مقوله هنر به مردم ارائه دهند تا اینکه تأثیری بر قلب‌ها داشته باشد و از آن چیزی که خود قرآن و ائمه از ما انتظار دارند، فاصله گرفته‌اند. این بیشترین آسیب در این حوزه است. اینکه قاریان عزیز بیشتر به مقوله لحن می‌پردازند و در موسیقی وارد شده‌اند و دستگاههای متفاوت را مورد استفاده قرار می‌دهند شاید به زیبایی قرائت اضافه کند، اما بعید می‌دانم بر قلب مستمع، به ویژه مستمع عام بنشیند و بر آن اثر بگذارد؛ لذا قاری قرآن باید به گونه‌ای قرآن بخواند که با همان حزنی که پیامبر(ص) و ائمه(ع) از او خواسته‌اند، تلاوت خود را ارائه کند تا قلب مستمعان خودش را جلا دهد و تأثیر بیشتری بر مخاطبان عام داشته باشد.
پناهی درباره اثر شرایط و محیط در اثرگذاری تلاوت گفت: شرایط و محیط حرف اساسی و اصلی را در این زمینه می‌زند. خود جلسه، نوع مجری جلسه و دستگاه صوتی که در آن جلسه وجود دارد و حتی مخاطبان و مستمعانی که به عشق قرآن در جلسه می‌آیند و آن را گوش می‌دهند، قطعاً اثرگذار خواهد بود. حتی اگر عده‌ای خاص و نخبه از لحاظ قرائت نیز در جلسه باشند به طور حتم بر کیفیت جلسه می‌افزاید؛ لذا وقتی که همه شرایط برای قاری فراهم باشد، به طور حتم یک تلاوت جانانه و بهتر را شاهد خواهیم بود؛ لذا رعایت تک تک این موارد تأثیر تلاوت قرآن بر مستمع را بیشتر خواهد کرد که نتیجه آن نیز موجب رضایت قاری و مستمع و ماندگاری تلاوت خواهد بود.
وی درباره وظیفه نهاد‌های متولی حوزه قرآن در توسعه و گسترش تلاوت اثرگذار در جامعه گفت: متاسفانه متولیان امر و عزیزانی که دستی بر آتش دارند و در این کار سهیم هستند، در این حوزه ضعیف عمل کرده و می‌کنند و امروز ما تنها شاهدیم که در سال هر نهاد یا سازمانی یک‌سری مسابقات قرآن را برگزار می‌کند و به سایر کار‌ها و موارد ازجمله برپایی جلسات و محافل قرآنی ویژه توجهی ندارند؛ در حالی که برپایی محافل تلاوت قرآن چیزی است که مورد تاکید مقام معظم رهبری است و ایشان می‌فرمایند محافلی را تشکیل کنید که مردم بیایند و در آنجا قرآن را گوش کنند و بروند؛ در حالی که می‌بینیم در این زمینه خیلی کار نشده است.
سازمان‌های متولی قرآن در میدان نمی‌آیند
پیشکسوت قرآنی کشورمان ادامه داد: سازمان‌هایی که در این زمینه بودجه دارند و می‌توانند در راه قرآن مصرف کنند متاسفانه در میدان نمی‌آیند و به موضوع تلاوت اثرگذار و برپایی محافل در این حوزه عمل و توجه نکرده‌اند. برای اینکه مردم بخواهند این کار را به شکل خودجوش انجام دهند، با توجه به مسائل اقتصادی تا حدودی مشکل است؛ لذا امیدواریم عزیزان ما در نهاد‌ها و دستگاه‌ها متولی قدم‌های بهتر و اثرگذارتری در این حوزه بردارند و تنها به مسابقات بسنده نکنند. این موضوع می‌توانند هم در رابطه با محافل، تربیت قاری و حافظ و هم در رابطه با الحان و تعقیبات باشد که به قاری یاد بدهند، چگونه بخواند و با مفاهیم قرآن آشنا شود تا در نتیجه درک مفاهیم قرآنی را در هنگام تلاوت در مستمعاین بیشتر کند؛ به طور حتم توجه به این حوزه بدون اجر نخواهد بود و خدای متعال پاداش آن‌ها را خواهد دارد.
وهاب خدابخشی
